Renowacja Grobu Zbiorowego 28 Żołnierzy Wojska Polskiego z 66 i 75 Pułku Piechoty poległych 2 września 1939 roku w Chorzowie

Rok 2025 przyniósł Miastu Chorzów znaczące wsparcie finansowe w kwocie 31 977,36 zł, przyznane w ramach programu „Groby i cmentarze wojenne w kraju – prace remontowe, badawcze, edukacyjne 2025”. Środki te przeznaczone zostały na odnowienie Zbiorowego Grobu Wojennego, w którym spoczywa 28 żołnierzy Wojska Polskiego z 66 i 75 Pułku Piechoty, poległych 2 września 1939 roku. Projekt wsparł Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, korzystając z Funduszu Promocji Kultury. Łączny koszt przedsięwzięcia osiągnął 39 971,70 zł.

Historia i znaczenie pomnika

Pomnik, autorstwa rzeźbiarza Andrzeja Szczepańca, został odsłonięty 28 stycznia 1977 roku, w 32. rocznicę wyzwolenia Chorzowa. Powstał jako wyraz wdzięczności mieszkańców za poświęcenie żołnierzy w obronie wolności. Szczątki poległych, uczestników kampanii wrześniowej 1939 roku, znajdują się pod płytą pomnika.

Wykonany z czerwonego piaskowca, pomnik przybrał formę płaskorzeźby przedstawiającej krzyż utworzony z czterech pól. Trzy z nich zdobi żołnierski orzeł, a czwarta, w lewym dolnym narożniku, zawiera inskrypcję: „W hołdzie bohaterom poległym w obronie wolności. Społeczeństwo miasta Chorzowa”.

Prace konserwatorskie

Latem, firma Joanna Mac Konserwacja Dzieł Sztuki z Oświęcimia przeprowadziła prace renowacyjne przy pomniku. Proces ten obejmował zarówno konserwację techniczną, jak i estetyczną. Kluczowym elementem było zabezpieczenie powierzchni rzeźby przed wpływem czynników atmosferycznych. Dezynfekcja, oczyszczanie z zabrudzeń i przebarwień, uzupełnienie ubytków za pomocą kitów mineralnych, a także sklejanie pęknięć i impregnacja strukturalna, to główne etapy renowacji. Dodatkowo, powierzchnię pomnika poddano hydrofobizacji, chroniąc ją przed działaniem wody.

Uroczystości upamiętniające

Po zakończeniu renowacji, 2 września, zorganizowano uroczystość upamiętniającą 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej. Wydarzenie rozpoczęło się mszą świętą o godzinie 10:00 w kościele pw. Ducha Świętego, z udziałem Władz Miasta i zaproszonych gości. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej z Katowic, a także wiceprezes Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji Pro Fortalicium. Uroczystości towarzyszył Apel Poległych, stanowiący hołd dla żołnierzy.

Działania edukacyjne

Renowacji towarzyszyły działania edukacyjne organizowane przez Stowarzyszenie Rzecz Zabytków Fortyfikacji Pro Fortalicium, Stowarzyszenie Miłośników Chorzowa im. Juliusza Ligonia oraz Parafię Ducha Świętego. Inicjatywy te miały na celu przybliżenie historyczno-społecznego kontekstu grobów wojennych w Chorzowie, ukazanie wydarzeń z okresu II wojny światowej na terenie miasta oraz przybliżenie historii bohaterów z 66 i 75 Pułku Piechoty.

Źródło: Urząd Miasta Chorzów